Cerrahi kesilerin kapatılmasında kullanılan sütür, iğne ve iplikten meydana gelir. Farklı dokulara
ve komplikasyonlara göre farklı sütür materyalleri kullanılır. Materyallerin farklılığı kadar sütür
kullanma tekniği de komplikasyonlara göre değişkenlik gösterir. Bu yazımızda, cerrahi operasyonlara
ve kesi türlerine göre farklılık gösteren sütür tekniklerini ele aldık.
Basit Sütür
Yarayı en kolay kapatma şeklidir. Her bir sütür birbirinden bağımsızdır. İğne, kesiğin kenarından 90 derecelik açıyla batırılır. İğnenin ucu çıkarıldıktan sonra karşı taraftan aynı derinlikte tekrar batırılır. İğne portegü ile tutulduktan sonra serbest kalan iplik portegü etrafında saat yönünde iki kez döndürülür. İlk düğüm bu şekilde oluşur. Daha sonraki düğüm saat yönünün tersi, daha sonraki saat yönünde olarak işlem devam eder.
Vertikal Matris Sütür
Yara içerisinde boşlukların fazla olduğu (örneğin deri altından kist-tümör vs. çıkarıldığı) ve yara dudaklarının daha iyi bir araya gelmesinin istendiği durumlarda kullanılan bir sütür türüdür. Vertikal düzlemde yara dudaklarından iki kez geçilir ve dört sütür deliği oluşur. Burada amaç yara gerginliğini azaltmaktır. Aksi takdirde gergin yara kapatılması yırtılmalara yol açabilir, hipertrofik veya keloidal yara iyileşmesine neden olabilir. İğne yaranın bir kenarında uzak noktadan girip karşı tarafta da uzak noktadan çıkar. İğne 180 derece ters dönerek bu sefer son çıktığı tarafın kısa kenarından girer ve karşı tarafın kısa kenarından çıkar. Düğüm, iğnenin girdiği tarafta yer alır, çok sıkı olmamalıdır Vertikal matris sütürün, bir tarafta yaranın içine gömülü olduğu “yarı gömülü vertikal matris sütür” ile bir yakın bir uzak giriş ve çıkışlı olan “uzak-yakın vertikal sütür” versiyonları da vardır. Bunlardan ilki kaş kenarı dikişlerde, diğeri yara dudaklarında eversiyonun daha fazla olmasının istendiği durumlarda kullanılır.
Horizontal Matris Sütür
Bazen yara dudaklarını birbirinden çok uzak olabilir. Bu durumda yara fazla gergin kapatılır. Horizontal matris sütür bu gerginliği daha geniş alana yayarak azaltmayı hedefleyen bir sütür türüdür.
Devamlı Derialtı (Subkutikuler) Sütür
Yara kapatma gerginliğinin hiç olmadığı durumlarda tercih edilmelidir. Yaranın başladığı köşeden iğne girişi yapılır ve bir düğüm konulur. Daha sonra portegü ile yara dudaklarının içinde iğne çevrilerek (iğne giriş ve çıkışı derialtındadır) bir taraftan çıkılır. Diğer tarafa tam karşıdan değil, 1/3- 1/4 kadar geriden girip çıkarak ilerlenir. İp olarak monofilament ve reaksiyon vermeyen (polipropilen gibi) ipler kullanılmalıdır. Böylece yara içinden iplik çekilebilir. Eğer çok uzun bir yara ise 2-3 cm’de bir dışarı çıkarak dikişin alınması kolaylaştırılmalıdır.
Köşe Sütürü
Özellikle flep cerrahilerinde (M-plasti, Romboid flep vb.) bazen keskin köşeler olabilir. Bu köşeleri bir araya getirmek için özel bir teknik kullanmak gerekir. İğne önce hareketsiz köşeden girer, subkutisten çıkar, yaklaştırılacak hareketli köşenin ucunun subkutikuler bölümünde “U” şeklinde geçer ve son olarak hareketsiz köşenin subkutisinden girip epidermisinden çıkar. Düğüm gerçekleştirildiğinde köşe otomatik olarak diğeriyle birleşir. Düğümü çok sıkı yapmamak gerekir aksi takdirde uç nekrozu olabilir.
Kendi Açılan Sütür
Hastanın sütürleri kendisinin alabileceği bir sütür türüdür. Bu daha çok punch veya küçük biyopsi alındıktan sonra tek sütür koyulduğu durumlar için idealdir. Monofilament absorbe olmayan (naylon veya polipropilen) iplik kullanılması daha uygun olur. Hasta uzun ucu çekerek sütürü çekebilir.
Subkütan Sütür
Derin yaralar kapatılırken önce subkutan dokuda boşluk oluşturabilecek alanlar kapatılmalıdır. Bunun için eriyebilir sütür materyalleri kullanılır, düğüm yara içinde gizli kalır. Sütüre yaranın dibinden başlanır, yara yüzeyine çıkmadan iğne dışarı çıkar, aynı düzeylerde karşı taraftan girilir ve çıkılır. Düğüm bağlanırken yara dibine gömülür. İpliğin uçları dışarı çıkmaması için kısa kesilmelidir. Subkutan sütürün “Horizontal”, “Devamlı” ve “Kese ağzı, Pursestring” gibi modifikasyonları da vardır
